แบบบ้านชั้นเดียว เพิงหมาแหงน หลังคาเพิงแหงน (Lean-to Roof) หรือที่นิยมเรียกกันว่า หลังคาเพิงหมาแหงน เป็นหลังคาที่มีลักษณะเป็นผืนเดียวต่อเนื่อง ลาดเอียงไปทางด้านเดียว นับเป็นรูปทรงหลังคาที่เรียบง่าย สามารถก่อสร้างได้ง่าย วัสดุมุงหลังคามักมีขนาดแผ่นยาวทำให้มีแนวซ้อนทับน้อย หรือเป็นแผ่นยาวตลอด ตามระยะลาดเอียงของหลังคา จึงช่วยประหยัดเวลาและค่าใช้จ่ายในการก่อสร้างได้พอสมควร
อีกทั้งยังเป็นหลังคาที่ไม่มีรอยต่อ ระหว่างผืนหลังคาเหมือน หลังคาทรงอื่นๆ อย่างทรงจั่ว ปั้นหยา ฯลฯ จึงช่วยลดปัญหาเรื่องรั่วซึมได้ ปัจจุบันนิยมใช้สำหรับบ้านสไตล์โมเดิร์น หรือส่วนต่อเติมต่างๆ เช่น ครัว โรงจอดรถ ทั้งนี้ การใช้หลังคาเพิงแหงนควร คำนึงเรื่องความชันหลังคาที่เหมาะกับวัสดุมุงและการระบายน้ำ รวมถึงการป้องกันแดดฝน ในทิศทางที่หลังคาแหงนขึ้น โดยอาจติดตั้งไม้ระแนง แผงบังแดด หรือกันสาดเพิ่มเติม
แบบบ้านชั้นเดียว เพิงหมาแหงน
แบบที่ 1 บ้านชั้นเดียวทรงหลังคาเพิงหมาแหงน เท่อย่างมีชั้นเชิง
บ้านหลังคา Lean to การกำหนดพื้นที่ใช้งานภายในบ้าน โดยปกติมักจะทำให้เป็นแนวเขตแดนที่ชัดเจน ปิดทึบให้ความรู้สึกหนัก หนาด้วยกำแพงเต็มผืนผนัง ซึ่งก็มีข้อดีที่ทำให้เกิดพื้นที่เป็นส่วนตัวและเป็นสัดส่วน แต่สำหรับบ้านที่มีพื้นที่น้อย ๆ การมี wonder wall แบ่งกั้นอาณาเขตจะทำให้บ้านดูอึดอัดและเป็นการกำหนดพื้นที่การใช้สอยที่ค่อนข้างตายตัว บ้านเพิงหมาแหงน
เราอยากชวนมาดูแนวคิดใน การเปิดมุมมองให้บ้านด้วยวิธีการแบบ Open Plan คือเลือกพื้นที่เปิดให้ บ้านดูโล่งสบายตาแต่ยังเป็นสัดส่วนได้ด้วยการใช้วิธียกระดับพื้นที่ขึ้นในบางจุดทำให้บ้านเก๋ ๆ The Nest เป็นชื่อโครงการรีโนเวทบ้านเก่าแบบ double fronted (ตั้งแต่ปีทศวรรษ 1920 หรือประมาณช่วงปี พ.ศ. 2463-73) ให้ออกมาเป็นบ้านร่วมสมัยโดย ที่ลูกค้าไม่ต้องการครอบบ้านใหม่ ด้วยความหรูหราวิจิตรตระการตา
แต่ชอบให้มุมมองภายนอก เป็นเส้นสายที่เรียบง่าย เน้นการใช้ประโยชน์ภายในให้เปิดโล่งสามารถ ใช้ชีวิตและเคลื่อนไหวในบ้านได้สบายไปปิดกั้น Zen Architects จึงได้ประสานสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่ ความลื่นไหลและฟังก์ชั่น ด้วยการปรับปรุงให้เป็นบ้านชั้นเดียว (มีชั้นลอย) ทรงเพิงหมาแหงนทำจากวัสดุง่าย ๆ อย่างไม้ คอนกรีต และกรุกระจกเกือบรอบตัวบ้าน เพื่อให้รับแสงได้มากที่สุด แถมยังไม่ทำให้ตัวบ้านขาด การเชื่อมต่อกับพื้นที่สีเขียวภายนอก ตอนเย็นสามารถนั่งรับลมสบาย ๆ ไม่ต้องกลัวฝนใต้เฉลียง หน้าบ้านที่ตีกรอบเสาไม้ ดูอบอุ่นหนักแน่นแต่โปร่งใส ไม่รกตาด้วยวัสดุหลังคา polycarbonate
เมื่อเข้ามาภายในบ้านจะสัมผัสได้ถึงความสว่าง ที่มาจากช่องแสงรอบบ้าน ความปลอดโปร่งสบายตาจากเพดานสูง และพื้นที่เชื่อมต่อการใช้งานได้ถึงกันทั้งหมดแบบ Open plan มีส่วนนั่งเล่น ทานอาหาร ครัว อยู่ในบริเวณเดียวกัน ทำให้คนในบ้านสามารถทำกิจกรรมหลากหลายพร้อม ๆ กันได้ในพื้นที่เดียว
บริเวณนั่งเล่นหน้าบ้านแยกส่วน กับบริเวณนั่งพักผ่อนด้านในด้วย การเจาะผนังเชื่อมพื้นที่กันแต่ ยกระดับพื้นขึ้นให้สูงขึ้นเพิ่มความเป็นสัดส่วนโดยไม่ต้องปิดกั้นด้วยผนัง จากส่วนนี้จะเห็นบันได วนเหล็กต่อขึ้นไปบนชั้นลอยที่สถาปนิกเติมส่วนนี้ขึ้นมา ด้านทิศเหนือของบ้านให้สมาชิกมีพื้นที่ใช้สอยแบบส่วนตัวเพิ่มขึ้น บ้านจัดสรร
บ้านตกแต่งเรียบง่ายสบายตาแบบ Mid Century Modern คือมีความอบอุ่นของงาน ไม้เข้มอ่อนคละกันตามธรรมชาติของ ไม้แต่ละชนิด ให้ความรู้สึกถึงกลิ่นของวันวานนิด ๆ กับรูปทรงของโต๊ะเก้าอี้ ของตกแต่งอย่างโคมไฟ หรือพัดลมติดเพดาน แต่แฝงเสน่ห์ความปราดเปรียวอารมณ์แบบสมัยใหม่ด้วยงานเหล็ก ท็อปเคาเตอร์ครัว ผนังกรุกระเบื้องสีดำ และกระดานดำในโซนครัว
ส่วนครัวปูพื้นไม้ให้อารมณ์ตัดกับความขรึมเย็นตา ของพื้นปูนขัดมันบริเวณพื้นที่นั่งเล่น มุมนี้เป็นจุดเดียวของบ้านที่เจ้าของบ้านต้องการแต้มสีเข้าไปให้บ้านมีชีวิตขึ้น สถาปนิกเลือกจับคู่สีได้ อย่างน่าสนใจในโทนเขียว เทา ดำ ทำให้รู้สึกสงบ สดชื่น และผ่อนคลายในคราวเดียวกัน
มุมมองหน้าบ้านเห็นเส้นสายที่สถาปนิก ใช้ในการออกแบบรูปทรงบ้าน และหลังคาได้ชัดเจน ไม่เพียงแต่โดดเด่น เรื่องรูปร่างที่เฉียบขาดแต่ยังออกแบบให้บ้านใช้งานได้เต็มที่ทั้งภายนอก-ภายในให้เข้ากับไลฟ์สไตล์ของคนยุคใหม่ ความพิถีพิถันในการเลือกใช้วัสดุ และการวางแผนจัดการการใช้พลังงานรวมไปถึงระบบการกระจาย ความเย็นให้บ้านด้วยช่องแสง และช่องลม ทำให้บ้านชั้นเดียวหลังนี้ แม้จะดูเรียบง่ายแต่สามารถใช้งานได้อย่างยั่งยืน
แบบที่ 2 บ้านสไตล์เพิงหมาแหงน จัดสรรพื้นที่โล่งสบาย
บ้านหลังนี้ ถูกสร้างไว้ในประเทศออสเตรเลีย ภายในพื้นที่กว้างๆ เน้นพื้นที่แบบ Outdoor กลางแจ้ง มากกว่าพื้นที่ส่วนของตัวอาคาร ตั้งแต่โซนหน้าบ้าน จัดทำรั้วด้วยต้นไม้ บริเวณบ้านห่อหุ้มไว้ด้วยต้นไม้ใหญ่จำนวนมาก ที่ให้กำบังทั้งแดด และลม อีกทั้งยังหล่อเลี้ยงความเย็นชุ่มชื้นไว้ได้ตลอดทั้งวัน เนื่องด้วยลักษณะภูมิประเทศของออสเตรเลีย ในบางเขต ก็ร้อนไม่ต่างกับประเทศไทยนัก ความสำหรับในการออกแบบบ้านจึงมุ่งเน้นให้อยู่แบบโล่งสบาย ให้ธรรมชาติคอยดูแลรักษาสภาพอากาศเอาไว้
บริเวณลานหน้าบ้าน เป็นพื้นกรวด พื้นกรวดเป็นพื้นที่เหมาะกับการเดินเล่นเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากกรวดจะไม่ติดเท้ามากเกินไปเหมือนทราย และไม่แฉะมากเกินไปเมื่อโดนน้ำเหมือนกับดิน อีกทั้งไม่สะสมความร้อน เหมือนกับพื้นปูน พื้นคอนกรีต และหากท่านใดที่ปฏิบัติธรรม กรวด ยิ่งให้ความสัมผัส ช่วยรักษา สติ ณ ขณะเดินจงกรมได้เป็นอย่างดี ให้ความรู้สึกที่ผ่อนคลาย สบายเท้า ดีต่อสุขภาพอีกด้วย บ้านสไตล์เพิงหมาแหงน
การเดิน ควรเดินถอดรองเท้าจะดีที่สุด เป็นการบริหารฝ่าเท้าไปในตัว ส่วนพื้นทางเดินภายในบ้าน เป็นพื้นคอนกรีตสำเร็จรูป ตกแต่งด้วยแสงไฟไว้ด้านใต้ ให้แสงที่ไม่สว่างจ้าจนเกิดไป สร้างความโรแมนติก อบอุ่นได้ดี
แบบที่ 3 บ้านเพิงหมาแหงนบ้านเพิงหมาแหงนโมเดิร์น
เราเชื่อว่ายังมีเจ้าของบ้าน ไม่น้อยที่ชอบบ้านดีไซน์ธรรมดาไม่หวือหวา แต่มองได้นาน ๆ อยู่ได้ทุกยุคสมัย ซึ่งแบบบ้านหลังคาเพิงหมาแหงนก็เป็นหนึ่งในรูปแบบอาคารที่ยังครองใจ ผู้อยู่อาศัยในหลายที่ทั่วโลก มีแบบบ้านชั้นเดียวที่ไม่ซับซ้อน ฟังก์ชันครบ อยู่ง่ายดูแลง่าย ชีวิตธรรมดาที่สร้างง่าย อยู่สบาย
บ้านหลังนี้ตั้งอยู่ในย่านที่อยู่อาศัยเก่าของจังหวัด Long An ซึ่งอยู่ติดกัโฮจิมินห์ซิตี้ ประเทศเวียดนามเพื่อนบ้านเรานี่เอง ตัวบ้านล้อมรอบด้วยเขตอุตสาหกรรมที่มีคนงานจากทั่วทุกมุมโลก ด้วยพื้นที่ขนาดใหญ่แต่สภาพแวดล้อม โดยรอบเป็นที่พักคนงานเรา จึงเน้นออกแบบบ้านให้มีความเป็นส่วนตัวโดยมีสวน และต้นไม้รอบบ้าน
LA House ได้รับการออกแบบจากความต้องการ บ้านที่เรียบง่ายและทันสมัย สำหรับครอบครัวเล็ก ๆ ที่มีลูก 2 คน บ้านสร้างขึ้นบนพื้นที่ 115 ตารางวา อันดับแรกต้องมาชมนอกบ้านกันก่อน รอบนอกบ้านล้อมรอบด้วยรั้วอิฐเปลือยที่ไม่ทาสี เสาปูนสีเทา สถาปนิกตั้งใจเลือกใช้วัสดุพื้นถิ่นมาสร้างความรู้สึกใหม่ที่ใกล้ชิดธรรมชาติ ความโค้งของกำแพงที่โอบบริเวณ บ้านอยู่ยังแสงดถึงความเป็นมิตรกับเพื่อนบ้านด้วย
หากมองจากภาพจะเห็นว่า บ้านตั้งอยู่กลางที่ดิน ด้านหน้าเป็นสนามหญ้าขนาดใหญ่ ที่มีต้นไม้เขียวขจี ด้านหลังเป็นสวนผักปลูกเอง สองฝั่งของบ้านเป็นสวนสีเขียวสองแห่ง พื้นที่ว่างรอบบ้านเหล่านี้นอกจากจะ ใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นกันชนระหว่างตัวบ้านกับชุมชนด้วย เหมาะสำหรับชีวิตประจำวันที่ต้องการ หลีกเร้นจากความวุ่นวาย ซึ่งตามมาพร้อมการขยายตัวของเมือง ส่วนด้านหลังเป็นสวนผักที่ได้รับการดูแลอย่างดีจากครอบครัว มีไม้ผลน้อยใหญ่นานาชนิด ทางเดินในสวนออกแบบรอบแปลงผัก โดยใช้อิฐรั้วที่เหลือมาจัดวางให้มีลวดลายน่าสนใจ
รั้วบ้านถูกออกแบบโดยจัดให้มี ช่องระบายอากาศเข้าสู่ตัวบ้าน และในขณะเดียวกันก็ช่วยปกป้อง บ้านจากแดดร้อนทางทิศตะวันตก การเรียงอิฐมีทั้งแนวนอน แนวตั้ง และแถวอิฐที่หมุนในแนวทแยงเพื่อสร้างเอฟเฟกต์เมื่อแสงแดดส่องเข้ามา ซึ่งทีมงานคำนวณระยะห่างของอิฐ ระยะทาง และมุมการหมุนที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับตำแหน่งของฟังก์ชันที่ใช้ ในบริเวณรั้วที่อยู่ติดกับห้องน้ำและห้องนอนใหญ่ อิฐจะตั้งเรียงห่างกันไม่มากโดยมีมุมหมุนต่างกันเพื่อไม่ให้มองเห็นบ้านจากภายนอก แต่ยังคงระบายอากาศได้
บ้านขนาดกะทัดรัด ภายในมีห้องนั่งเล่น ห้องครัว และห้องนอน 3 ห้องสำหรับทั้งครอบครัว เมื่อผ่านลานหน้าบ้านใช้วัสดุหินธรรมชาติดิบ ๆ เข้าประตูใหญ่จะเป็นห้องนั่งเล่นที่ต้อนรับ ด้วยชุดโซฟาหนังสีน้ำตาล ถัดไปจะเป็นห้องรับประทานอาหาร ซึ่งถูกออกแบบแปลน open plan ให้มีต่อเนื่องกันเพื่อสร้างพื้นที่เชื่อมต่อของบ้านที่ดุกว้างขวาง รอบตัวบ้านเต็มไปด้วยปะตูบานเลื่อนกระจก มองเห็นวิวสวนหน้าบ้านและข้างบ้านได้กว้างไกล
ด้านข้างบ้านจัดพื้นที่ว่างเป็นสนามหญ้านุ่มๆ สีเขียวปูวางแผ่นทางเดินหินรองรับจังหวะก้าว จุดนี้จะมีประตูกระจกบานใหญ่ที่เปิดเป็นทางเข้าออกด้านข้างบ้านได้ เมื่อถึงเวลารับประทานอาหารก็เปิดรับลม รับแสงธรรมชาติ ยามเช้าสร้างบรรยากาศดีๆ บนโต๊ะอาหารให้สุนทรี
ห้องครัววางอยู่กลางบ้านโดยจัดให้ชิดผนังหลังโต๊ะทานข้าว แต่ระหว่างพื้นที่จะมีซุ้มประตูโค้งมุมมนเป็นทางเข้ากว้างๆ ทำให้ครัวมี Space แยกกับส่วนอื่นๆ ในบ้าน แต่ยังคงเชื่อมกับห้องนั่งเล่นและส่วนรับประทานอาหาร ระบบตู้ครัวออกแบบมาอย่างประณีต ทันสมัย พร้อมช่องเก็บของมากมายตามความต้องการ จากตำแหน่งครัวก็สามารถมองเห็นสวนด้านข้างได้ผ่านระบบประตูกระจกบานใหญ่ที่ทั้งโปร่งและสว่าง